Muzeum w Jaworze rozpoczęło swoją działalność w 1929 roku.
W partycjuszowskiej willi znalazły swoje miejsce bogate zbiory, w większości dary jaworskich mieszczan, organizacji cechowych, bractwa strzeleckiego, a także instytucji kościelnych. Po II wojnie światowej muzeum wznowiło swoją działalność w 1949r.
W roku 1964 przeniesiono muzeum do gotyckiego zespołu poklasztornego oo. bernardynów z końca XV w., składającego się z kościoła NM Panny i klasztoru.
W roku 1978 rozpoczął się trwający do 1986 r. remont kapitalny zespołu klasztornego i prace konserwatorskie prowadzone przez Wydział Konserwacji Dzieł Sztuki ASP w Krakowie. We wnętrzu kościoła i klasztoru zachowały się cenne XVI i XVII – wieczne polichromie.
12 grudnia 1986r. nastąpiło uroczyste otwarcie muzeum w wyremontowanym obiekcie.
W części klasztornej eksponowane są wystawy pokazujące główne kolekcje muzeum w Jaworze, a także zbiory innych muzeów, kolekcjonerów prywatnych, dzieła współczesnych artystów polskich i zagranicznych.
Muzeum posiada obecnie ponad 5.000 eksponatów. Zakres zbiorów obejmuje: zabytki artystyczno-historyczne m.in. malarstwo, grafikę rzeźbę, bogaty zestaw zabytków dokumentujących dzieje i kulturę Jawora oraz jego okolic, militaria, zabytki cechowe i wyroby konwisarskie; archeologiczne od neolitu po okres wpływów rzymskich; etnograficzne z kolekcjami mebli, obrazków na szkle i czepców śląskich; mineralogiczne, paleontologiczne i przyrodnicze.
Wśród tak różnorodnych eksponatów muzeum posiada zabytki wyjątkowo wartościowe. Należą do nich dokumenty z XIV – XVIII w., a wśród nich księgi sądowe miasta Jawora z lat 1381 – 1427 spisane rylcem na drewnianych tabliczkach.

WYSTAWY STAŁE

„Miecze, szable, karabiny”
W pierwotnych pomieszczeniach kaplicy św. Bonawentury i zakrystii, nakrytych krzyżowo-żebrowymi sklepieniami zgromadzono cenny i bogaty zbiór militariów.
Prezentowane są tu XIV i XVI – wieczne miecze półtoraręczne, XVI – wieczny miecz dwuręczny używany przez piechotę szwajcarską i niemiecką, pałasz dragonów pruskich z XVIII w., okazy szabel z XVIII – XX wieku, karabiny i pistolety z XIX wieku, kamienne kule armatnie, pociski ołowiane a także elementy uzbrojenia ochronnego.
Na uwagę zasługuje także starannie zdobiona broń myśliwska m.in. sygnowany sztucer myśliwski na naboje Lafaucheux wykonany przez wrocławskiego rusznikarza E. Richtera ok. 1870r. oraz XIX wieczna strzelba kapiszonowa E. Rimanna z Bolkowa.
Oryginalne techniki zdobienia wyróżniają w zbiorach kolekcjonerskie egzemplarze broni wschodniej.

„Dawne rzemiosło”
W obszernej sali, dawnym refektarzu eksponowane są archiwalia dotyczące organizacji rzemiosła w XVII – XIX w., wywieszki cechowe, tłoki pieczętne, lady cechowe, narzędzia do produkcji oraz wyroby rzemiosła Wartościowy zbiór tworzą wyroby ślusarskie z okresu od XVI do XVIII w. i konwisarskie – głównie śląskie naczynia cynowe z XVII – XIX w. z Nysy, Wrocławia, Świdnicy, Legnicy, Jawora i innych ośrodków. Do najcenniejszych zabytków należy para świeczników cynowych datowanych na 1602 r. Szczególne miejsce w kolekcji zajmują wilkomy cechowe wywodzące się z warsztatów mistrzów jaworskich – wilkom cechu cieśli z 1682r. wykonany przez Andreasa Schlegela i konew cechowa z 1741r. dzieło Johana Caspara Döhringa.
Ceramikę reprezentuje porcelana pochodzenia śląskiego, saksońskiego, berlińskiego, naczynia z fajansu m.in. sygnowane filiżanki angielskie, kufle w cynowych oprawach z XVII i XVIII w. z wytwórni magdeburskiej, rzadkie przykłady naczyń z Raciborza i Prószkowa, wyroby kamionkowe z Bolesławca z XVII – XIX wieku.
W kolekcji szkła artystycznego do najstarszych zaliczane są bezbarwne szklanice cechowe i okazy szkieł masońskich związane z historią Loży Masońskiej św. Marcina pod Trzema Złotymi Kłosami w Jaworze, pokryte symboliczną rytowaną dekoracją.
Wśród szkieł kolorowych bardzo okazale prezentuje się puchar rubinowy z 1840r., pokryty lazurą miedziową, szlifowany, rytowany i złocony.

„Izba dolnośląska”
Wystawa prezentuje charakterystyczne formy ludowej sztuki dolnośląskiej XVIII i XIX wieku: meble, przykłady garncarstwa ludowego, obrazki na szkle, drobne sprzęty domowe i gospodarskie, narzędzia do obróbki lnu. Piękna i liczebnie bogata jest kolekcja dolnośląskich czepców kobiecych i innych elementów stroju kobiecego i męskiego.
Zupełnie niezwykłym jest zbiór XVIII i XIX- wiecznych klocków piernikarskich o dużych walorach artystycznych i bogatej ikonografii.

„Galeria Śląskiej Sztuki Sakralnej”
Prezentowana od 1994r. ekspozycja mieści się w gotyckim wnętrzu kościoła klasztornego. Zachowane tu XVI i XVII – wieczne polichromie uzupełnia zespół transferów XV – wiecznych malowideł ściennych pochodzących z kościołów w Świerzawie, Starkowie, Kotliskach oraz z pałacu w Olszyńcu. Osobny zespół tworzą zabytki rzeźby drewnianej od późnogotyckich Madonn po przykłady rzeźby barokowej oraz malarstwo tablicowe i sztalugowe. Ważną pozycją w galerii jest manierystyczny tryptyk ze sceną Ukrzyżowania z 1 ćw. XVII w. malowany temperą na drewnianym podobraziu. Na wyróżnienie zasługuje malowane epitafium rodziny Rühnbaumów z ok. 1570 roku, na którym umieszczono „panoramę” Jawora z napisem „Die Stat Jawor hatte die gestalt 1562” (Taki kształt miało miasto Jawor w 1562r.) Muzeum w każdym roku prezentuje liczne interesujące wystawy czasowe oraz prowadzi szeroką działalność oświatową: lekcje muzealne, konkursy, odczyty, koncerty.
Od 1995r. organizuje festiwal muzyki kameralnej pod nazwą Jaworskie Koncerty Pokoju w Kościele Pokoju, a od 1997r. Międzynarodowe Warsztaty Artystyczne i Wystawy Plastyki Artystów Euroregionu Nysa.
Biblioteka muzealna gromadzi i udostępnia zainteresowanym specjalistyczny księgozbiór.
W muzeum funkcjonuje Pracownia Konserwatorska świadcząca usługi w dziedzinie konserwacji dzieł sztuki.

WWW.MUZEUMJAWOR.PL

Muzeum Regionalne w Jaworze
ul. Klasztorna 6
59 – 400 Jawor
tel/fax 76 870-23-21, tel. 76 870-30-86
e-mail:muzeum@muzeumjawor.pl

Czynne dla zwiedzających:
muzeum jest czynne dla zwiedzających od środy do niedzieli
kwiecień – październik w godz. 10.00 – 17.00
listopad – marzec w godz. 10.00 – 16.00
w środę wstęp bezpłatny
poniedziałek, wtorek – nieczynne